‘Barajları korumak için tarım alanlarında revizyon şart’

SİVAS’ta kent şebeke suyuna da takviye sağlayan ve geçen sene su düzeyi önemli oranda düşen Pusat İtina Barajı’ndaki doluluk oranı, bu yılki ağır kar yağışı ve bahar yağmurlarına karşın beklenen seviyeye ulaşmadı. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden (SCÜ) Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, tarımsal sulamanın barajlarda önemli tesiri olduğunu belirterek, “Sivas’ın, yarı kurak ve kurak bir topoğrafyaya sahip olması hasebiyle burada çok önemli tarım siyasetleri uygulanması lazım. Önemli boyutta tarım alanlarına ilişkin revizyonlar yapılması lazım” dedi.

BARAJI BESLEYEN KAYNAKLAR YETERSİZ KALDI

2022 yılında Sivas kent merkezinin şebeke suyu muhtaçlığını karşılayan 4 Eylül Barajı’ndaki suyun bitmesiyle birlikte, Pusat İhtimam Barajı’ndan isale sınırı çekildi. Sınırın tamamlanmasıyla suyun büyük kısmı kent merkezine yönlendirildi. Bölgede tarımla uğraşan çiftçilerin de ağır olarak suyu kullanması ile son 2 yıl içerisinde su düzeyi önemli oranda düştü. Birebir periyotta yağışlar da istenen düzeyde olmayınca barajı besleyen kaynaklar yetersiz kaldı.

PUSAT KÖYÜ TEKRAR GÜN YÜZÜNE ÇIKTI

Suyun azalmasıyla birlikte 2008 yılından itibaren boşaltılarak baraj altında kalan eski Pusat köyü geçen yıl tekrar gün yüzüne çıktı. Su çekilen bölgelerdeki kuruma nedeni ile eski köy kalıntısı, içinde rahatlıkla gezilebilir hale geldi. Bu yıl içerisinde kışın ağır kar yağışı ve bahar periyodundaki yağmurlara karşın, barajdaki doluluk oranı beklenen seviyeye ulaşmadı. Köy kalıntısının bir kısmının tekrar su altında kaldığı gözlenirken, birinci yapıldığı devirlerdeki doluluğa ulaşamadı. Hava sıcaklıklarının artması ve su kaynaklarındaki azalma nedeni ile su düzeyinin tekrar düşmesi beklenen barajın korunması için önlemler gündeme geldi.

‘5 YIL BOYUNCA SULU TARIMDA İNANILMAZ İVME VARDI’

SCÜ Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, tarımsal sulamanın barajlarda önemli tesiri olduğunu belirterek, “Genel prestijiyle bakıldığı vakit bu yıl yağışlar hem kar olsun hem de yağmur olsun önemli boyuttaydı. Bu sene geçmiş devirlere oranla alışılmış ki yağış ölçüsü hayli fazlaydı. Lakin şöyle bir durum var. Öncesinde 5 yılı boyunca hem patates hem de şeker pancarı tarımı olarak Hafik çok geniş bir alanda tarıma açıldı. 5 yıl öncesinde Hafik’te mesela hiç ekili bir sulu tarım alanı görmemiştik. Ancak 5 yıl boyunca çok önemli bir oranda barajın açılmasıyla birlikte sulu tarımda inanılmaz bir ivme vardı. Bu da bilhassa dışarıdan gelen şeker pancarı çiftçileri ve patates çiftçileri, çok ağır bir halde barajın suyunu kullandı. Orada bir köy, cami, bir köy minaresi sular altındaydı. Ancak vakitle köyün de caminin de açığa çıktığını çok net olarak gördük. Bunun en temel sebebi çok ağır bir kullanımdı. Doğal ki bu kullanım oradaki su ölçüsünün azalmasında en büyük etken. Baraj çok büyük olduğu için yağan yağmur ve kar sularıyla bir sene içerisinde maalesef eksikliği gideremedi. Olağan ki yıllar bazında önlemler alınarak, bunun üstesinden gelinmesi gerekiyor. Sivas’ın, yarı kurak ve kurak bir topoğrafyaya sahip olması hasebiyle burada çok önemli tarım siyasetleri uygulanması lazım. Önemli boyutta tarım alanlarına ilişkin revizyonlar yapılması lazım. Natürel ki sulu tarım ülke iktisadına, yöre iktisadına çok büyük katkı sağlıyor. Fakat bunu şuurlu yaparsak ya da nöbetleşe yaptırırsak daha da hoş olacaktır. Bir anda suyun açılmasıyla birlikte bütün sulama alanları yere daldığı vakit, suyun tükenmesinde en büyük rolü oynadı. Ekim alanlarını azaltarak, yıllara bölerek, daha çok sistemli, planlı yapılırsa bu durum bertaraf edilmiş olacaktır” dedi.

‘PATATES TARIMI TOPRAKTA KİRLİLİĞE YOL AÇIYOR’

Su dahil bütün kaynakların tükenme riski bulunduğunu belirten Dr. Kartal, “Niğde ve Nevşehir yöresindeki patatesçilerin yörede çok ağır bir halde patates tarımı yaptığını görüyoruz. Bu da hem şeker pancarı hem de patates tarımı su gereksinimi çok fazla olan bir bitki olduğu için inanılmaz derecede su oranlarının tükenmesinde büyük etken. Bunu bertaraf edebilmek için katiyetle oradaki su siyasetini ve su idaresinin güzel yapılması lazım. Yoksa bu formda çok kısa vakitte olağan ki kullanma ve ziraî su amaçlı kullanıldığında suların azalacağını ve gitgide de insanlık için tehlike boyutunu oluşturacağını çok net olarak görüyoruz. Burada bir noktada da toprağa da değinebiliriz. Patates tarımı çok fazla kimyasal kullanılan bir bitki. Bu da toprakta kirliliğe yol açıyor. Toprağın vakit içerisindeki minerallerin ölmesine, vakitle toprağın hastalanmasına yol açıyor. Niğde ve Nevşehir’de şu anda topraklar kanser durumda. Bu toprakları kurtarma çalışmaları yapıyorlar. Toprak idaresinin âlâ yapılıp, suyun da istikrarlı ve akılcı bir idareyle kullanılmasıyla önlem alınabilir” diye konuştu.

Haber-Kamera: Eraydın AYTEKİN-Arife Defne DOĞAN/SİVAS,

About The Author

admin

See author's posts